Grupa naukowców pod przewodnictwem psychologa klinicznego Kelii Romero zbadała 112 dzieci w wieku od 7 do 12 lat. Wśród nich były zarówno dzieci z autyzmem, jak i dzieci bez zaburzeń rozwojowych. Badania wykazały, że dzieci, które mówią dwoma językami, lepiej się kontrolują i łatwiej przełączają między zadaniami. Umiejętności te są ważne zarówno dla nauki, jak i dla sukcesu w dorosłym życiu.
„Odkryliśmy, że dwujęzyczność wiąże się z poprawą funkcji wykonawczych, co z kolei łagodzi objawy autyzmu” – wyjaśnia współautorka badania Lynn Perry. To odkrycie potwierdza hipotezę, która była wcześniej omawiana w literaturze naukowej, ale nie miała głębokich dowodów.
Często trudności w komunikacji społecznej i upośledzone funkcje wykonawcze uniemożliwiają dzieciom z autyzmem przystosowanie się do społeczeństwa. Są to umiejętności poznawcze, które pozwalają planować, koncentrować się, zapamiętywać instrukcje i skutecznie zarządzać wieloma zadaniami. Zazwyczaj rozwijają się one przez całe życie i nawet jeśli dziecko nie opanuje ich od razu, może nadrobić to później. Są trudniejsze dla autystów niż dla rówieśników neurotypowych, jednak wyniki badania pokazują, że dwujęzyczne dzieci z ASD radzą sobie z tymi problemami łatwiej.
Ciekawe, że korzyści z dwujęzyczności przejawiały się nie tylko u dzieci z autyzmem. Naukowcy odkryli, że dzieci dwujęzyczne, nawet bez zaburzeń neurologicznych, wykazują lepszą zdolność postrzegania cudzego punktu widzenia.
Łatwiej rozumieją myśli i intencje innych ludzi, co jest również ważne dla ich rozwoju społecznego. „Zauważyliśmy, że dzieci dwujęzyczne mają bardziej rozwiniętą zdolność postrzegania poglądów innych ludzi” – zauważyła Kelia Romero.
W neuronauce tłumaczy się to zjawiskiem aktywacji stawów. Dwa języki w mózgu są stale aktywne i konkurują ze sobą, co wymaga od człowieka zwiększonej kontroli i zdolności do przełączania się. Zjawisko to znane jest jako „przewaga dwujęzyczna”, która stymuluje rozwój funkcji wykonawczych. Według neurobiolog Lysiny Uddin, znajomość dwóch języków rozwija zdolność do tłumienia jednego języka w celu korzystania z drugiego, a to wzmacnia umiejętności samokontroli.
Kelia Romero zaczęła badać wpływ dwujęzyczności na dzieci z autyzmem, gdy zauważyła, że niektóre rodziny nie chcą uczyć swoich dzieci drugiego języka, uważając to za szkodliwe. Jednak badania wykazały, że nie ma powodu, aby ograniczać środowisko językowe, nawet jeśli dziecko ma zaburzenia neurologiczne. „Chcę przekazać rodzinom, że nauka drugiego języka nie zaszkodzi ich dzieciom” – podkreśla Romero.
Badania pokazują ponadto, że dwujęzyczność ma pozytywny wpływ również na zdrowe dzieci.
„To dla nas dobra wiadomość, ponieważ potwierdza nasze zalecenia, aby nie ograniczać rozwoju językowego dzieci z rodzin wielojęzycznych” – powiedział Michael Alessandra, dyrektor wykonawczy Centrum Autyzmu i Zaburzeń Pokrewnych na Uniwersytecie w Miami.
Badania są w toku. Romero i Perry badają wpływ dwujęzyczności na interakcje dzieci z rówieśnikami w wieku przedszkolnym, a Uddin analizuje, w jaki sposób znajomość drugiego języka wpływa na rozwój poznawczy dzieci z autyzmem.