Grupa naukowców pod przewodnictwem psycholog klinicznej Kelii Romero przebadała 112 dzieci w wieku od 7 do 12 lat. Wśród nich były zarówno dzieci z autyzmem, jak i dzieci bez zaburzeń rozwojowych. Badanie wykazało, że dzieci mówiące dwoma językami mają lepszą samokontrolę i łatwiej przełączają się między zadaniami. Umiejętności te są istotne zarówno dla osiągnięcia sukcesów akademickich, jak i sukcesów w dorosłym życiu.
„Odkryliśmy, że dwujęzyczność wiąże się z poprawą funkcji wykonawczych, co z kolei łagodzi objawy autyzmu” – wyjaśnia współautorka badania Lynn Perry. Odkrycie to potwierdza hipotezę, która była już wcześniej omawiana w literaturze naukowej, ale brakowało jej wiarygodnych dowodów.
Dzieciom cierpiącym na autyzm często trudno jest przystosować się do życia w społeczeństwie ze względu na trudności w komunikacji społecznej i upośledzone funkcje wykonawcze. Są to umiejętności poznawcze, które pozwalają planować, koncentrować się, zapamiętywać instrukcje i skutecznie zarządzać wieloma zadaniami. Zazwyczaj rozwijają się one przez całe życie i nawet jeśli dziecko nie opanuje ich od razu, może nadrobić zaległości później. Dzieciom autystycznym trudniej jest sobie z nimi radzić niż ich neurotypowym rówieśnikom, ale badania pokazują, że dwujęzyczne dzieci z ASD radzą sobie z tymi problemami łatwiej.
Co ciekawe, korzyści płynące z dwujęzyczności były widoczne nie tylko u dzieci z autyzmem. Naukowcy odkryli, że dzieci dwujęzyczne, nawet bez zaburzeń neurologicznych, wykazują lepszą zdolność postrzegania punktu widzenia innej osoby.
Łatwiej rozumieją myśli i intencje innych ludzi, co jest również istotne dla ich rozwoju społecznego. „Zauważyliśmy, że dzieci dwujęzyczne mają bardziej rozwiniętą zdolność postrzegania punktów widzenia innych osób” – powiedziała Kelia Romero.
W neuronauce wyjaśnia się to zjawiskiem koaktywacji. Dwa języki w mózgu są stale aktywne i konkurują ze sobą, co wymaga od człowieka większej kontroli i umiejętności przełączania się między nimi. Zjawisko to znane jest jako „przewaga dwujęzyczna”, która stymuluje rozwój funkcji wykonawczych. Zdaniem neurobiolog Luciny Uddin, znajomość dwóch języków rozwija umiejętność tłumienia mowy w jednym języku w celu posługiwania się drugim, co wzmacnia umiejętność samokontroli.
Kelia Romero zaczęła badać wpływ dwujęzyczności na dzieci z autyzmem, gdy zauważyła, że niektóre rodziny niechętnie uczą swoje dzieci drugiego języka, uważając, że jest to szkodliwe. Badania wykazały jednak, że nie ma powodu, aby ograniczać środowisko językowe, nawet jeśli dziecko cierpi na zaburzenia neurologiczne. „Chcę przekazać rodzinom, że nauka drugiego języka nie zaszkodzi ich dzieciom” – podkreśla Romero.
Badania pokazują ponadto, że dwujęzyczność ma pozytywny wpływ również na zdrowe dzieci.
„To dla nas dobra wiadomość, ponieważ potwierdza nasze zalecenia, aby nie ograniczać rozwoju językowego dzieci z rodzin wielojęzycznych” – powiedział Michael Alessandri, dyrektor wykonawczy Centrum Autyzmu i Zaburzeń Pokrewnych na Uniwersytecie w Miami.
Badania trwają. Romero i Perry badają wpływ dwujęzyczności na interakcje dzieci z rówieśnikami w wieku przedszkolnym, a Uddin analizuje, w jaki sposób znajomość drugiego języka wpływa na rozwój poznawczy dzieci z autyzmem.