Grupa naukowców pod przewodnictwem psycholog klinicznej Kelii Romero przebadała 112 dzieci w wieku od 7 do 12 lat. Wśród nich były zarówno dzieci z autyzmem, jak i dzieci bez zaburzeń rozwojowych. Badania wykazały, że dzieci mówiące w dwóch językach lepiej panują nad sobą i łatwiej przełączają się między zadaniami. Umiejętności te są ważne zarówno dla nauki, jak i dla osiągnięcia sukcesu w dorosłym życiu.
„Odkryliśmy, że dwujęzyczność wiąże się z poprawą funkcji wykonawczych, co z kolei łagodzi objawy autyzmu” – wyjaśnia współautorka badania Lynn Perry. Odkrycie to potwierdza hipotezę, która była już wcześniej dyskutowana w literaturze naukowej, lecz nie była poparta rzetelnymi dowodami.
Często trudności w komunikacji społecznej i upośledzone funkcje wykonawcze uniemożliwiają dzieciom z autyzmem przystosowanie się do życia w społeczeństwie. Są to umiejętności poznawcze, które umożliwiają planowanie, koncentrację, zapamiętywanie instrukcji i efektywne zarządzanie wieloma zadaniami. Zazwyczaj rozwijają się one przez całe życie i nawet jeśli dziecko nie opanuje ich od razu, to może nadrobić zaległości później. Są one trudniejsze dla osób z autyzmem niż dla ich rówieśników neurotypowych. Jednak wyniki badania pokazują, że dwujęzyczne dzieci z ASD radzą sobie z tymi problemami łatwiej.
Ciekawe, że korzyści płynące z dwujęzyczności ujawniły się nie tylko u dzieci z autyzmem. Naukowcy odkryli, że dzieci dwujęzyczne, nawet bez zaburzeń neurologicznych, wykazują lepszą zdolność do postrzegania punktu widzenia innej osoby.
Łatwiej rozumieją myśli i intencje innych ludzi, co jest również istotne dla ich rozwoju społecznego. „Zauważyliśmy, że dzieci dwujęzyczne mają bardziej rozwiniętą zdolność postrzegania poglądów innych osób” – zauważyła Kelia Romero.
W neuronauce wyjaśnia się to zjawiskiem aktywacji stawów. Dwa języki w mózgu są stale aktywne i konkurują ze sobą, co wymaga od człowieka większej kontroli i umiejętności przełączania się między nimi. Zjawisko to znane jest jako „przewaga dwujęzyczna”, która stymuluje rozwój funkcji wykonawczych. Zdaniem neurobiolog Lysiny Uddin, znajomość dwóch języków rozwija umiejętność tłumienia mowy w jednym języku na rzecz posługiwania się drugim, a to wzmacnia umiejętność samokontroli.
Kelia Romero zaczęła badać wpływ dwujęzyczności na dzieci z autyzmem, gdy zauważyła, że niektóre rodziny nie chcą uczyć swoich dzieci drugiego języka, uważając to za szkodliwe. Badania wykazały jednak, że nie ma powodu, aby ograniczać środowisko językowe, nawet jeśli dziecko cierpi na zaburzenia neurologiczne. „Chcę przekazać rodzinom, że nauka drugiego języka nie zaszkodzi ich dzieciom” – podkreśla Romero.
Badania pokazują ponadto, że dwujęzyczność ma pozytywny wpływ również na zdrowe dzieci.
„To dla nas dobra wiadomość, ponieważ potwierdza nasze zalecenia, aby nie ograniczać rozwoju językowego dzieci z rodzin wielojęzycznych” – powiedział Michael Alessandra, dyrektor wykonawczy Centrum Autyzmu i Zaburzeń Pokrewnych na Uniwersytecie w Miami.
Śledztwo jest w toku. Romero i Perry badają wpływ dwujęzyczności na interakcje dzieci z ich rówieśnikami w wieku przedszkolnym, a Uddin analizuje, w jaki sposób znajomość drugiego języka wpływa na rozwój poznawczy dzieci z autyzmem.