Grupa naukowców pod kierownictwem psycholog klinicznej Kelii Romero przebadała 112 dzieci w wieku od 7 do 12 lat. Wśród nich były zarówno dzieci z autyzmem, jak i dzieci bez zaburzeń rozwojowych. Badania wykazały, że dzieci posługujące się dwoma językami lepiej panują nad sobą i łatwiej przełączają się między zadaniami. Umiejętności te są ważne zarówno dla nauki, jak i dla sukcesu w dorosłym życiu.
„Odkryliśmy, że dwujęzyczność wiąże się z poprawą funkcji wykonawczych, co z kolei łagodzi objawy autyzmu” – wyjaśnia współautorka badania Lynn Perry. To odkrycie potwierdza hipotezę, która była wcześniej omawiana w literaturze naukowej, ale nie miała solidnych dowodów naukowych.
Często trudności w komunikacji społecznej i upośledzone funkcje wykonawcze uniemożliwiają dzieciom z autyzmem adaptację w społeczeństwie. Są to umiejętności poznawcze, które pozwalają planować, koncentrować się, zapamiętywać instrukcje i skutecznie radzić sobie z wieloma zadaniami. Zazwyczaj rozwijają się one przez całe życie i nawet jeśli dziecko nie opanowało ich od razu, może nadrobić zaległości później. Są one trudniejsze dla osób z autyzmem niż dla ich rówieśników neurotypowych, jednak wyniki badań pokazują, że dzieci dwujęzyczne z ASD radzą sobie z nimi łatwiej.
Co ciekawe, korzyści płynące z dwujęzyczności ujawniły się nie tylko u dzieci z autyzmem. Naukowcy odkryli, że dzieci dwujęzyczne, nawet bez zaburzeń neurologicznych, wykazują lepszą zdolność postrzegania cudzego punktu widzenia.
Łatwiej rozumieją myśli i intencje innych ludzi, co jest również ważne dla ich rozwoju społecznego. „Zauważyliśmy, że dzieci dwujęzyczne mają lepiej rozwiniętą zdolność postrzegania poglądów innych ludzi” – zauważyła Kelia Romero.
W neuronauce tłumaczy się to zjawiskiem aktywacji stawów. Dwa języki w mózgu są stale aktywne i konkurują ze sobą, co wymaga od człowieka większej kontroli i umiejętności przełączania się między nimi. Zjawisko to znane jest jako „przewaga dwujęzyczna”, która stymuluje rozwój funkcji wykonawczych. Według neurobiolog Lysiny Uddin, znajomość dwóch języków rozwija zdolność do tłumienia jednego języka w celu posługiwania się drugim, co wzmacnia umiejętności samokontroli.
Kelia Romero rozpoczęła badania nad wpływem dwujęzyczności na dzieci z autyzmem, gdy zauważyła, że niektóre rodziny nie chcą uczyć swoich dzieci drugiego języka, uważając to za szkodliwe. Jednak badania wykazały, że nie ma powodu, aby ograniczać środowisko językowe, nawet jeśli dziecko ma zaburzenia neurologiczne. „Chcę przekazać rodzinom, że nauka drugiego języka nie zaszkodzi ich dzieciom” – podkreśla Romero.
Badania pokazują również, że dwujęzyczność ma pozytywny wpływ również na zdrowe dzieci.
„To dla nas dobra wiadomość, ponieważ potwierdza nasze zalecenia, aby nie ograniczać rozwoju językowego dzieci z rodzin wielojęzycznych” – powiedział Michael Alessandra, dyrektor wykonawczy Centrum Autyzmu i Zaburzeń Pokrewnych Uniwersytetu w Miami.
Badania są w toku. Romero i Perry badają wpływ dwujęzyczności na interakcje dzieci z rówieśnikami w wieku przedszkolnym, a Uddin analizuje, jak znajomość drugiego języka wpływa na rozwój poznawczy dzieci z autyzmem.
