Międzynarodowa grupa naukowa poinformowała o powodzeniu trzeciej fazy badań klinicznych leku depemokimab w leczeniu przewlekłego zapalenia zatok przynosowych z polipami nosa. Są to przeciwciała monoklonalne skierowane przeciwko interleukinie-5, które podaje się raz na pół roku. Sprawozdanie z prac opublikowano w czasopiśmie The Lancet, poświęcono im również artykuł redakcyjny.
Długotrwały stan zapalny w przewlekłym zapaleniu zatok przynosowych z polipami nosa (CRSNP) prowadzi do uszkodzenia i nieprawidłowej regeneracji błon śluzowych nosa i zatok. Prowadzi to do przewlekłych lub nawracających objawów, takich jak zatkany nos, nieżyt nosa, uczucie bólu lub ucisku w twarzy oraz utrata węchu, a także do powstawania polipów. Zwykle chorobę tę leczy się miejscowo podając glikokortykosteroidy, czasami w połączeniu z chirurgicznym usunięciem polipów. Jednocześnie długotrwałe stosowanie takich leków wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych i nie zawsze jest wystarczająco skuteczne, a polipy często odrastają po usunięciu.
Najczęstszą przyczyną CRSNP (do 85 proc. przypadków) jest stan zapalny drugiego typu. Jego mediatorami są niektóre cytokiny, takie jak interleukiny 4, 5 i 13. Biorąc to pod uwagę, opracowano i wprowadzono leki biologiczne (przeciwciała monoklonalne), które oddziałują na mechanizmy zapalne, jako terapię wspomagającą w ciężkich postaciach choroby: dupilumab (wiąże podjednostkę alfa receptora z interleukiną 4, niedawno zatwierdzoną do stosowania w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc), mepolizumab (wiąże interleukinę 5) i omalizumab (wiąże immunoglobulinę E). Wszystkie te zabiegi wykonuje się raz na 2–4 tygodnie. Depemokimab (GSK3511294) stał się pierwszym lekiem przeciwko interleukinie 5 o bardzo długim czasie działania, którego farmakokinetyka zapewnia efekt widoczny w ciągu sześciu miesięcy od wstrzyknięcia. Wcześniej w badaniach klinicznych wykazano jego skuteczność w leczeniu ciężkiej astmy oskrzelowej.
Philippe Gevaert z Uniwersytetu w Gandawie i jego współpracownicy, sponsorowani przez GlaxoSmithKline, przeprowadzili podwójnie ślepe, randomizowane, kontrolowane placebo badania trzeciej fazy ANCHOR-1 i ANCHOR-2 w 190 ośrodkach klinicznych w 16 krajach. W badaniu wzięło udział łącznie 528 dorosłych pacjentów z niewyrównaną postacią CRSNP, obustronnymi polipami z oceną endoskopową co najmniej pięciu punktów na osiem możliwych, ciężkimi objawami klinicznymi oraz albo ogólnoustrojową terapią glikokortykoidową, albo leczeniem chirurgicznym, albo obiema tymi przypadłościami w wywiadzie.
Losowo 272 uczestnikom podano podskórnie 100 miligramów depemokimabu dwa razy w odstępie 26 tygodni, pozostałych 256 otrzymało placebo; obserwację kontynuowano przez 52 tygodnie od momentu pierwszego zastrzyku. Wszyscy uczestnicy otrzymywali także standardową terapię glikokortykosteroidami donosowo, a w razie konieczności w krótkich seriach ogólnoustrojowo, a także płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej. Na początku i na końcu badania dokonano oceny odczuć subiektywnych, oceniono nasilenie objawów, wykonano badania endoskopowe i tomografię komputerową oraz pobrano próbki krwi w celu analizy farmakodynamiki i immunogenności leku.
W 52. tygodniu obserwowano, że wprowadzenie depemokimabu w obu badaniach doprowadziło do istotnej poprawy średnich parametrów oceny endoskopowej polipów i niedrożności przewodów nosowych. Częstotliwość występowania zdarzeń niepożądanych nie różniła się statystycznie istotnie pomiędzy grupą główną i kontrolną.
Autorzy artykułu podsumowują, że dodanie dwukrotnych zastrzyków depemokimabu co godzinę do standardowej terapii poprawia istotne klinicznie wyniki leczenia CRSNP w porównaniu z placebo i jest dobrze tolerowane, co stanowi dowód na jego zasadność w tym zakresie.
Wcześniej przeprowadzono badania kliniczne nad przygotowaniem przeciwciał monoklonalnych przeciwko podjednostce alfa receptora interleukiny-5 benralizumabu, które wykazały jego wyższość nad glikokortykosteroidem prednizonem w leczeniu ostrej astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc z towarzyszącą eozynofilią.