Rosyjscy naukowcy przeanalizowali DNA czterech przedstawicieli kultury fatyanowskiej, która istniała na terenie centralnej części naszego kraju w epoce brązu. Szczątki należały do czterech dorosłych mężczyzn o typowym pochodzeniu dla przedstawicieli tej wspólnoty kulturowej, związanej z Europą Środkową. Jednocześnie badacze odkryli, że ludzi tych łączy również chorobotwórcza bakteria Streptococcus pneumoniae, która może powodować zapalenie płuc i zapalenie opon mózgowych. Artykuł został opublikowany w czasopiśmie Stratum plus.
Do niedawna naukowcy mogli dowiedzieć się o chorobach starożytnych ludzi głównie w tych przypadkach, gdy pozostawili zauważalne ślady na kościach. Jednak współczesne metody czasami pozwalają na ustalenie nawet tych infekcji, które w ogóle nie pojawiają się na kościach, postępując zbyt szybko. W szczególności dotyczy to dżumy, z którą, jak się okazało w ostatnich latach, ludzie zmagali się ponad pięć tysięcy lat temu. Czasami w starożytnych szczątkach zachowało się DNA innych patogenów, takich jak wirus zapalenia wątroby typu B lub czynnik wywołujący trąd.
Tym razem Asya Engovatova z Instytutu Archeologii Rosyjskiej Akademii Nauk, wspólnie z kolegami z kilku rosyjskich organizacji naukowych, skupiła się na analizie DNA szczątków czterech dorosłych osób, których pochówki odkopano na cmentarzysku Wołosowo-Danyłowskim, położonym na terenie obwodu jarosławskiego. Zabytek ten jest bardzo dużym kompleksem grobowym z połowy III - początku II tysiąclecia p.n.e., związanym z kulturą archeologiczną Fatyanovsk z epoki brązu.
Wszystkie zbadane szczątki należały do dorosłych mężczyzn, którzy żyli od 20 do 40 lat. W przypadku trzech z nich naukowcy uzyskali datowanie radiowęglowe, które wskazało, że najstarszy osobnik żył około 2500 r. p.n.e., a najpóźniejszy - około 2000 r. p.n.e. Najwyraźniej mężczyźni nie byli blisko spokrewnieni, ale wydawali się być nosicielami jednej haplogrupy chromosomu Y R1a1 i czterech różnych haplogrup mitochondrialnych: U5a1d2a, H2a2a1e, T1a1 i I1a. Z pochodzenia ludzie ci byli blisko spokrewnieni z nosicielami kultury pucharów dzwonowatych, a także z przedstawicielem kultury preunetycznej i niektórymi nosicielami kultury Sintashta.
Następnie naukowcy przeanalizowali DNA bakterii i wirusów, które pozostały w szczątkach tych czterech mężczyzn. Okazało się, że wszystkie próbki zawierały materiał genetyczny bakterii Streptococcus pneumoniae, która może powodować szereg poważnych chorób, w tym zapalenie płuc i zapalenie opon mózgowych. Wcześniejszy przypadek zidentyfikowania tej bakterii w starożytnych znaleziskach pochodzi z Danii, gdzie naukowcy znaleźli pogryzioną korę brzozową mającą około 5700 lat. Zachowało się w niej nie tylko DNA ciemnoskórej i niebieskookiej kobiety, ale także materiał genetyczny drobnoustrojów, w tym paciorkowców i wirusa Epsteina-Barr.
Niedawno naukowcy odkryli DNA pałeczki dżumy w szczątkach starożytnej owcy, którą znaleziono podczas wykopalisk słynnego pomnika Arkaim kultury archeologicznej Sintashta. Materiał genetyczny bakterii zachował się w kości, która ma prawie cztery tysiące lat.
