Rada ds. Odpowiedzialnego Żywienia (CRN), amerykańska organizacja handlowa reprezentująca producentów produktów dietetycznych i suplementów diety, wydała oświadczenie ostrzegające rodziców przed nierozsądnym stosowaniem witaminy A w celu zapobiegania świerzbowi u dzieci.
Ciężki przebieg choroby może być przyczyną niedoboru witaminy A, zwłaszcza gdy jej pierwotne zapasy w organizmie są niskie. W takich przypadkach stosuje się ją jako terapię wspomagającą. Skuteczność tego podejścia jest ogólnie umiarkowana i wątpliwa w krajach rozwiniętych, gdzie dzieci są stosunkowo dobre w zadawaniu pytań. Mimo to wśród wielu rodziców popularność zyskała idea profilaktycznego działania tej witaminy, którą popiera obecne kierownictwo amerykańskiego Ministerstwa Zdrowia na tle gwałtownego wzrostu zachorowań na odrę w kraju. Na tym tle coraz częściej pojawiają się doniesienia o przedawkowaniu i toksycznych skutkach witaminy A u dzieci, obejmujących m.in. uszkodzenie wątroby. Jednocześnie większość tych dzieci nie jest szczepiona przeciwko tej infekcji.
W odpowiedzi na tę tendencję Rada ds. Odpowiedzialnego Żywienia (CRN) wydała oświadczenie przypominające, że witamina A jest niezbędnym składnikiem odżywczym dla wzrostu, wzroku, reprodukcji i odporności, ale nie ma dowodów naukowych na jej skuteczność w zapobieganiu świerzbowi. Jednocześnie jego niewłaściwe użycie może mieć niebezpieczne konsekwencje. Ta rozpuszczalna w tłuszczach witamina w nadmiarze kumuluje się w wątrobie i wywołuje toksyczne skutki, w tym zagrażające życiu.
Górny próg tolerancji witaminy A w postaci dodatków do żywności wynosi 3000 mikrogramów na dobę dla osób dorosłych i znacznie mniej dla dzieci, zależnie od ich wieku. Przekroczenie zalecanych dawek u zdrowych osób jest nieuzasadnione i niebezpieczne. W niektórych przypadkach, w celu wyrównania istniejącego niedoboru witaminy A, potwierdzonego laboratoryjnie, w tym w przypadku kory, możliwe jest przepisanie większych dawek, ale tylko przez lekarza, pod nadzorem i przez krótki czas.
Andrea Wong, starsza wiceprezes CRN (Andrea Wong), podkreśliła, że decyzja o akceptacji i przepisaniu dzieciom jakichkolwiek suplementów witaminowych, zwłaszcza w dużych dawkach, powinna być świadoma i podejmowana wyłącznie po konsultacji ze specjalistą. W profilaktyce świerzbu należy opierać się na środkach o potwierdzonej skuteczności, do których zalicza się szczepienia – przyjmowanie witaminy A nie zastąpi jej. Odra jest wysoce zaraźliwą chorobą, która może prowadzić do poważnych powikłań, a jej leczenie powinno odbywać się wyłącznie pod nadzorem lekarza i według jego zaleceń.
Problem odry nie dotyczy tylko Stanów Zjednoczonych. Niedawno Światowa Organizacja Zdrowia i UNICEF poinformowały, że liczba zachorowań na odrę w Regionie Europejskim WHO podwoiła się i osiągnęła maksimum od 1997 roku. Praktycznie w tym samym czasie Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób odnotowało 13-krotny wzrost liczby przypadków zakażeń w Unii Europejskiej i Europejskim Obszarze Gospodarczym na godzinę.