Japońscy naukowcy zbadali, jak 13 cech zdrowia jamy ustnej wiąże się z ryzykiem niepełnosprawności funkcjonalnej i zgonu. Analiza próby prawie 24 000 osób wykazała, że prawie wszystkie 13 wskaźników zdrowia jamy ustnej wiąże się z tymi zagrożeniami, ale ocena funkcji żucia miała największy wpływ zarówno na ryzyko zgonu, jak i na ryzyko rozwoju niepełnosprawności. Artykuł został opublikowany w czasopiśmie „The Lancet Healthy Longevity”.
Szacuje się, że ponad 3,5 miliarda ludzi na całym świecie cierpi na choroby jamy ustnej. Mimo to w praktyce klinicznej poświęca się wystarczająco dużo uwagi higienie jamy ustnej, dlatego Światowa Organizacja Zdrowia postawiła sobie za cel zapewnienie powszechnego dostępu do usług higieny jamy ustnej do 2030 roku.
W warunkach globalnego starzenia się, dbanie o higienę jamy ustnej w podeszłym wieku ma kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia i długowieczności. Zła higiena jamy ustnej może zatem zwiększać ryzyko zachłystowego zapalenia płuc i choroby Alzheimera. Ponadto problemy ze zdrowiem jamy ustnej wiążą się z pogorszeniem funkcji fizycznych u osób starszych. Jednakże, istnieje bardzo niewiele szeroko zakrojonych i kompleksowych badań poświęconych związkowi między zdrowiem jamy ustnej a najczęstszymi niepożądanymi skutkami starzenia się – niepełnosprawnością funkcjonalną i zgonem.
Grupa badawcza pod kierownictwem Takafumi Abe z Uniwersytetu Shimane wykorzystała dane uzyskane podczas badania jamy ustnej osób starszych powyżej 75. roku życia. Oceniono 13 cech zdrowia jamy ustnej: liczbę zachowanych zębów, subiektywną sprawność żucia, obiektywną sprawność żucia, stan tkanek przyzębia, zaburzenia czynnościowe połykania, ruchomość języka, artykulację, higienę jamy ustnej, liczbę zniszczonych zębów, nieprawidłowe dopasowanie protez zębowych szczęki górnej i żuchwy, choroby błony śluzowej jamy ustnej oraz suchość w ustach.
W okresie od 1 kwietnia 2016 r. do 31 marca 2022 r. 24 619 osób poddało się co najmniej jednokrotnemu badaniu lekarskiemu jamy ustnej. Do analizy śmiertelności włączono 22 747 osób (9722 mężczyzn i 13 025 kobiet, średnia wieku 78,34 lat). Ostateczna analiza niepełnosprawności funkcjonalnej objęła 21 881 osób (9175 mężczyzn i 12 706 kobiet, średnia wieku 78,31 lat). Analiza pierwotna wykazała, że wszystkie 13 badanych aspektów zdrowia jamy ustnej wiąże się z ryzykiem zgonu, a 11 z nich (z wyjątkiem patologii błony śluzowej i suchości jamy ustnej) wiąże się z ryzykiem niepełnosprawności funkcjonalnej.
Dodatkowe obliczenia i szczegółowe analizy wykazały, że obiektywna efektywność żucia, stan tkanek przyzębia oraz liczba pozostałych zębów to trzy aspekty zdrowia jamy ustnej, które mają największy wpływ na zaburzenia czynnościowe. Obiektywna wydajność żucia, liczba zębów i subiektywna wydajność żucia miały największy wpływ na związek ze śmiertelnością.
Zdaniem autorów, obiektywnym czynnikiem zdrowia jamy ustnej, który w szczególności wpływa na ryzyko rozwoju niepełnosprawności funkcjonalnej i zgonu, jest zdolność żucia. Pozwala to na prowadzenie działań profilaktycznych ukierunkowanych bezpośrednio na zapobieganie i leczenie patologii żucia.
Wcześniej mówiliśmy o pracy europejskich naukowców, którzy odkryli, że u ludzi ilość energii przeznaczanej na żucie jest około pięć razy mniejsza niż u małp.
