Japońscy naukowcy zbadali, w jaki sposób 13 cech zdrowia jamy ustnej wiąże się z ryzykiem niepełnosprawności funkcjonalnej i śmierci. Analiza próby prawie 24 000 osób wykazała, że prawie wszystkie 13 wskaźników zdrowia jamy ustnej wiąże się z tymi ryzykami, ale ocena funkcji żucia miała największy wpływ zarówno na ryzyko śmierci, jak i ryzyko rozwoju niepełnosprawności. Artykuł został opublikowany w czasopiśmie The Lancet Healthy Longevity.
Szacuje się, że ponad 3,5 miliarda ludzi na świecie cierpi na choroby jamy ustnej. Mimo to w praktyce klinicznej nie poświęca się wystarczającej uwagi higienie jamy ustnej, dlatego Światowa Organizacja Zdrowia postawiła sobie za cel zapewnienie powszechnego dostępu do usług higieny jamy ustnej do 2030 r.
W warunkach globalnego starzenia się zapewnienie higieny jamy ustnej w podeszłym wieku jest kluczowe dla zachowania zdrowia i długowieczności. Zatem zła higiena jamy ustnej może zwiększyć ryzyko zachłystowego zapalenia płuc i choroby Alzheimera. Ponadto problemy ze zdrowiem jamy ustnej są związane z pogorszeniem funkcji fizycznych u osób starszych. Istnieje jednak bardzo niewiele szeroko zakrojonych i kompleksowych badań poświęconych związkowi między zdrowiem jamy ustnej a najczęstszymi niepożądanymi skutkami w podeszłym wieku — niepełnosprawnością funkcjonalną i śmiercią.
Grupa badawcza kierowana przez Takafumi Abe z Shimane University wykorzystała dane uzyskane podczas badania jamy ustnej osób starszych powyżej 75. roku życia. Ocenili 13 cech zdrowia jamy ustnej: liczbę pozostałych zębów, subiektywną wydajność żucia, obiektywną wydajność żucia, stan tkanek przyzębia, zaburzenia czynnościowe połykania, ruchomość języka, artykulację, higienę jamy ustnej, liczbę zniszczonych zębów, nieprawidłową adaptację protez szczęki górnej i dolnej, choroby błony śluzowej jamy ustnej i suchość w ustach.
W okresie od 1 kwietnia 2016 r. do 31 marca 2022 r. 24 619 osób przeszło badanie lekarskie jamy ustnej co najmniej raz. Do analizy śmiertelności włączono 22 747 osób (9722 mężczyzn i 13 025 kobiet, średni wiek 78,34 lat). Ostateczna analiza niepełnosprawności funkcjonalnej objęła 21 881 osób (9175 mężczyzn i 12 706 kobiet, średni wiek 78,31 lat). Analiza pierwotna wykazała, że wszystkie 13 badanych aspektów zdrowia jamy ustnej wiąże się z ryzykiem zgonu, a 11 z nich (wszystkie z wyjątkiem patologii błony śluzowej i suchości jamy ustnej) wiąże się z ryzykiem niepełnosprawności funkcjonalnej.
Dodatkowe obliczenia i szczegółowe analizy wykazały, że obiektywna skuteczność żucia, stan tkanek przyzębia i liczba pozostałych zębów to trzy aspekty zdrowia jamy ustnej, które mają największy wpływ na zaburzenia czynnościowe. Obiektywna wydajność żucia, liczba zębów i subiektywna wydajność żucia miały największy wpływ na związek ze śmiertelnością.
Zdaniem autorów, obiektywnym czynnikiem zdrowia jamy ustnej, który w szczególności wpływa na ryzyko rozwoju niepełnosprawności funkcjonalnej i zgonu, jest zdolność żucia. Pozwala to na prowadzenie działań profilaktycznych ukierunkowanych bezpośrednio na zapobieganie i leczenie patologii żucia.
Wcześniej mówiliśmy o pracy europejskich naukowców, którzy odkryli, że u ludzi ilość energii przeznaczanej na żucie jest około pięć razy mniejsza niż u małp.