Badanie przeprowadzone przez norweskich i tajwańskich naukowców wykazało, że dzieci, których ojcowie przyjmowali metforminę w trakcie aktywnej spermatogenezy przed zapłodnieniem, nie miały więcej wad wrodzonych niż dzieci zdrowych ojców. Warto zauważyć, że wczesne badania wykazały związek między stosowaniem metforminy przez ojca a wadami wrodzonymi u dzieci. Praca została opublikowana w czasopiśmie „The BMJ”.
Częstość występowania cukrzycy typu 2 wśród mężczyzn w wieku rozrodczym rośnie na całym świecie. W przypadku cukrzycy płodność u mężczyzn może być ograniczona z powodu obniżonej żywotności plemników i zahamowania produkcji testosteronu. Ponadto otyłość, która często towarzyszy cukrzycy typu 2, zaburza spermatogenezę i zmniejsza zdolność do zapłodnienia.
Metformina jest jednym z głównych leków obniżających poziom glukozy u pacjentów z cukrzycą typu 2. Hamuje ona proces wytwarzania glukozy w wątrobie. Kilka badań na zwierzętach wykazało, że przyjmowanie metforminy prowadzi do zmniejszenia masy jąder i produkcji plemników, a u mężczyzn z cukrzycą typu 2 metformina może obniżać poziom testosteronu i pogarszać jakość nasienia. Niedawne duńskie badanie wykazało, że przyjmowanie metforminy przed poczęciem u mężczyzn wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia poważnych wad wrodzonych u potomstwa. Jednak w niniejszej pracy nie uwzględniono w wystarczającym stopniu samej cukrzycy i jej nasilenia, a także innych współistniejących czynników ryzyka.
Aby pokonać te ograniczenia, grupa naukowców pod przewodnictwem Fei-Yuan Hsiao (Narodowy Uniwersytet Tajwański) i Hedvig Nordeng (Hedvig Nordeng) z Uniwersytetu w Oslo przeprowadziła międzynarodowe badanie kohortowe, wykorzystując krajowe bazy danych w Norwegii i na Tajwanie, aby ocenić związek między stosowaniem metforminy przez ojca a ryzykiem wystąpienia wrodzonych wad rozwojowych u potomstwa, biorąc pod uwagę możliwe czynniki współistniejące.
Kohorta norweska obejmowała 2075 ojców, którzy przyjmowali metforminę w okresie dojrzewania plemników przed zapłodnieniem. W kohorcie tajwańskiej takich ojców było 15 276. W porównaniu z ojcami, którzy nie przyjmowali metforminy, ci, którzy ją przyjmowali, byli starsi i częściej chorowali na cukrzycę i inne choroby przewlekłe, w szczególności nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemię i choroby psychiczne. Ojcowie ci częściej przyjmowali również inne rodzaje leków hipoglikemizujących, leków sercowo-naczyniowych i leków psychotropowych. Ich partnerki również częściej były starsze i cierpiały na cukrzycę i otyłość.
W kohorcie norweskiej wady wrodzone zaobserwowano u 24 041 (3,9%) dzieci ojców, którzy nie przyjmowali metforminy w okresie rozwoju plemników, w porównaniu ze 104 (5%) dziećmi ojców, którzy przyjmowali metforminę (nieskorygowane ryzyko względne 1,29). Podobnie w kohorcie tajwańskiej ryzyko wad wrodzonych nieznacznie wzrosło u ojców przyjmujących metforminę (nieskorygowane ryzyko względne 1,08).
Jednak po pełnym uwzględnieniu wszystkich czynników zakłócających – roku urodzenia dzieci, wieku ojca, wskaźników ciężkości cukrzycy, przewlekłych chorób współistniejących (nadciśnienia tętniczego, hiperlipidemii, chorób psychicznych), a także stosowania innych leków – łączna skorygowana ocena ryzyka wad wrodzonych nie była wyższa niż w kohorcie kontrolnej. Dodatkowa analiza rodzeństwa również nie wykazała wzrostu ryzyka wad wrodzonych, gdy ojciec przyjmował metforminę przed poczęciem.
Potencjalnie wyniki te pozwolą na przepisanie metforminy mężczyznom z cukrzycą planującym poczęcie dziecka. Jednak ze względu na występowanie dwóch sprzecznych wyników w różnych badaniach, konieczne jest przeprowadzenie przeglądów systematycznych i metaanaliz, aby rozstrzygnąć kwestię bezpieczeństwa stosowania metforminy przez mężczyzn z cukrzycą planujących poczęcie.
Warto zauważyć, że inne badania wykazały bezpieczeństwo metforminy dla płodu, gdy matka przyjmuje ją w czasie ciąży.
