Chińscy naukowcy poinformowali o sukcesie drugiej fazy badań klinicznych limfocytów T anty-CLDN18.2 z chimerycznymi receptorami antygenowymi w opornym raku żołądka i połączenia żołądkowo-przełykowego. Terapia ta znacząco wydłużyła życie pacjentów, zgodnie z raportem z badania opublikowanym w czasopiśmie The Lancet.
Technologia limfocytów T z chimerycznymi receptorami antygenowymi (o limfocytach CAR-T mówiliśmy szczegółowo w materiale „Chimera przeciwko rakowi”) umożliwia osiągnięcie długotrwałej remisji, a nawet całkowitego wyleczenia u wielu pacjentów, u których inne rodzaje terapii nie przyniosły rezultatu. Ze względu na pewne ograniczenia pierwszej generacji, do użytku klinicznego weszło jedynie sześć leków przeznaczonych do leczenia onkohematologicznych chorób komórek B oraz jeden do leczenia guza litego – jednej z odmian mięsaków maziówkowych. Rozwój terapii CAR-T w innych nowotworach znajduje się na różnym etapie badań przedklinicznych i klinicznych.
Rak żołądka i połączenia żołądkowo-przełykowego zajmuje piąte miejsce wśród pacjentów onkologicznych pod względem częstości występowania i śmiertelności. U około 40% pacjentów w takich guzach intensywnie ekspresjonowana jest izoforma 2 klaudyny-18 (CLDN18.2). Jest to białko będące częścią struktury ścisłych połączeń komórek nabłonkowych, specyficzne dla nabłonka żołądka. Gęste kontakty zdrowego nabłonka ze względu na swoje położenie są niedostępne dla działania leków biologicznych, ale w guzach CLDN18.2 mogą stanowić cel terapeutyczny. Przeciwciało monoklonalne dla tego białka – zolbetuksimab – jest już stosowane w raku żołądka z dodatnim wynikiem CLDN18.2 jako uzupełnienie chemioterapii; lek ten musi być regularnie podawany. Autologiczny lek na limfocyty CAR-T, satrikabtagen autoleucel (satri-cel, CT041), ma ten sam cel i wykazał zadowalającą tolerancję oraz potencjalną skuteczność w pierwszej fazie badań klinicznych.
Changsong Qi (Changsong Qi) z Uniwersytetu Pekińskiego wraz ze współpracownikami i pracownikami firmy CARsgen Therapeutics przeprowadzili otwarte, randomizowane badania drugiej fazy T041-ST-01 w 24 chińskich ośrodkach klinicznych. Wzięło w nich udział 156 dorosłych pacjentów z HER2-ujemnym, CLDN18.2-dodatnim, opornym na leczenie nieoperacyjnym gruczolakorakiem żołądka lub połączenia przełykowo-żołądkowego. 104 z nich otrzymało po limfodeplecji Satricel do trzech razy w dawce 250 milionów komórek, pozostałym 52 przepisano standardową terapię niwolumabem, paklitakselem, docetakselem, irynotekanem lub rywaceranibem według uznania lekarza.
W grupie głównej 27% uczestników otrzymało wcześniej trzy lub więcej kursów chemioterapii, u 69% stwierdzono przerzuty do otrzewnej. W grupie kontrolnej wskaźniki te wynosiły odpowiednio 19% i 60%. Mediana całkowitego przeżycia w przypadku leczenia Satria-Cela wyniosła 7,92 miesiąca w porównaniu z 5,49 miesiąca w przypadku leczenia standardowego (p = 0,0416), a przeżycie wolne od progresji choroby wyniosło 3,25 miesiąca w porównaniu z 1,77 miesiąca (p < 0,0001). Poważne działania niepożądane odnotowano u 99% uczestników z grupy głównej (najczęściej spadek poziomu leukocytów w całym organizmie, limfocytów lub neutrofili) i 63% z grupy kontrolnej. Zespół uwalniania cytokin rozwinął się u 95% pacjentów po wprowadzeniu Satri-Cela. Uzyskane wyniki pozwalają rozważyć zastosowanie preparatu Satri-Cela jako terapii trzeciej linii w zaawansowanym, opornym na leczenie raku żołądka i połączenia żołądkowo-przełykowego HER2-ujemnym, z dodatnim wynikiem badania CLDN18.2. Autorzy podsumowują, że jego zastosowanie we wcześniejszych stadiach podobnych nowotworów wymaga dalszych badań. Wcześniej amerykańscy naukowcy przedstawili wyniki pilotażowych badań z wykorzystaniem limfocytów CAR-T nowej generacji w nawrotowym glejaku wielopostaciowym, w których uczestniczyło trzech pacjentów. U wszystkich uczestników badania guzy szybko się zmniejszyły, ale u dwóch nastąpił nawrót choroby.
