Amerykańscy naukowcy przeprowadzili retrospektywne badanie kohortowe i odkryli, że chociaż częstość występowania poważnych powikłań podczas operacji serca i naczyń krwionośnych jest porównywalna u mężczyzn i kobiet, życie tych drugich rzadko udaje się uratować. Raport z badania został opublikowany w czasopiśmie JAMA Surgery.
Statystyki pokazują, że w przypadku operacji wysokiego ryzyka śmiertelność kobiet jest wyższa niż mężczyzn. Z reguły wynika to z faktu, że kobiety mają wyższe ryzyko okołooperacyjne, ponieważ częściej przechodzą podobne zabiegi w starszym wieku i z większą liczbą chorób współistniejących. Pytanie, czy wynika to z większej częstotliwości, czy też z mniejszej ilości udzielanej im pomocy, pozostaje jednak otwarte.
Aby to zrozumieć, Catherine Wagner z Uniwersytetu Michigan w Ann Arbor i jej współpracownicy przeanalizowali dane ponad 863 tysięcy pacjentów (w tym 35,2 procent kobiet), którzy przeszli operacje wysokiego ryzyka w ramach państwowego ubezpieczenia Medicare w okresie od października 2015 r. do lutego 2020 r. Zabiegi obejmowały rekonstrukcję tętniaka aorty brzusznej, pomostowanie tętnic wieńcowych, wymianę zastawki aortalnej oraz wymianę lub rekonstrukcję zastawki mitralnej.
Średni wiek kobiet w momencie operacji był nieznacznie wyższy niż u mężczyzn (74,8 vs. 73,4 lat), podobnie jak średnia liczba chorób współistniejących (wskaźnik Elixhausera ≥ 2 u 86,4 vs. 83,2%). Kobiety operowano częściej w dużych szpitalach i szpitalach z większą liczbą operacji. Powikłania wydłużające czas hospitalizacji do ponad 75. percentyla dla każdej interwencji uznawano za poważne.
Obejmowały one zawał mięśnia sercowego, zatorowość płucną, zapalenie płuc, krwawienie pooperacyjne oraz zakażenie operowanego obszaru. Dane statystyczne przetworzono za pomocą modeli regresji logistycznej z poprawkami na płeć, wiek, 27 chorób współistniejących, czas operacji, wskazanie (nagłe lub planowane) oraz rodzaj interwencji.
Po wprowadzeniu wszystkich poprawek okazało się, że częstość występowania poważnych powikłań była porównywalna u kobiet i mężczyzn — 14,98 w porównaniu do 14,37 procent. Jednocześnie wskaźnik niepowodzeń ratujących życie u kobiet był istotnie wyższy: 10,71 w porównaniu do 8,58 procent (względne ryzyko (RR) 1,25; p < 0,001). Śmiertelność w ciągu 30 dni po zabiegu była u nich również wyższa: 4,22 w porównaniu do 3,34 procent (RR 1,26; p < 0,001). Jednocześnie powtórne operacje wykonywano częściej u mężczyzn. Podobne prawidłowości zaobserwowano w analizie poszczególnych rodzajów interwencji. Zatem, pomimo podobnej częstości występowania poważnych powikłań, prawdopodobieństwo zgonu po operacjach wysokiego ryzyka jest wyższe u kobiet, co może wskazywać, że klinicyści nie podejmują wystarczających wysiłków, aby je uratować. Poprawa nowoczesnego rozpoznawania i odpowiedniego leczenia powikłań u kobiet może zmniejszyć tę różnicę między pacjentami różnej płci, podsumowują autorzy pracy. Wcześniej amerykańscy, austriaccy i szwedzcy naukowcy wykazali, że anemia rozwijająca się podczas zabiegu jest w dużej mierze odpowiedzialna za wyższą śmiertelność kobiet podczas operacji pomostowania tętnic wieńcowych. Według nich utrzymanie śródoperacyjnego hematokrytu powyżej poziomu krytycznego może poprawić sytuację.
