Amerykańscy i australijscy naukowcy przeprowadzili randomizowane badania kliniczne i odkryli, że oksybutyrat sodu skutecznie łagodzi objawy dysfonii spastycznej u pacjentów, którzy odczuwają ulgę po wypiciu alkoholu. Raport opublikowano w Annals of Neurology.
Dysfonia spastyczna (dystonia krtaniowa, dystonia krtaniowa) jest idiopatyczną chorobą neurologiczną, która objawia się mimowolnymi skurczami mięśni krtani, zwykle podczas mówienia. Z tego powodu głos staje się napięty, przerywany, chrypliwy lub piskliwy, co może prowadzić do zaburzeń komunikacji i socjalizacji, a także do problemów psychologicznych o różnym nasileniu. Choroba ujawnia się zazwyczaj między 30. a 50. rokiem życia i nieco częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Do metod leczenia zalicza się wstrzyknięcie toksyny botulinowej do dolnego zwieracza przełyku lub chirurgiczne selektywne przecięcie nerwu krtaniowego, jednak nie są one skuteczne u każdego i często mają skutki uboczne. Niektórzy pacjenci twierdzą jednak, że skurcze stają się zauważalnie słabsze po spożyciu niewielkich ilości alkoholu.
Oksybutyrat sodu jest solą kwasu gamma-hydroksymasłowego (GHB), który jest biochemicznym prekursorem hamującego neuroprzekaźnika kwasu gamma-aminomasłowego (GABA), przenikającego do mózgu. Działa uspokajająco i rozkurczowo na mięśnie, niektóre efekty przy małych dawkach przypominają zatrucie alkoholowe. Lek ten jest stosowany w różnych krajach w różnych wskazaniach i dawkach: doustnie w stosunkowo małych dawkach w przypadku katalepsji i narkolepsji, a także w zespole odstawienia alkoholu; dożylnie w dużych dawkach - w znieczuleniu krótkotrwałym lub indukcyjnym.
Kristina Simonyan z Harvard Medical School i współpracownicy przeprowadzili podwójnie ślepą, randomizowaną, kontrolowaną placebo próbę w fazie IIb w układzie krzyżowym. Wzięło w nich udział 106 pacjentów (w tym 74 kobiety) cierpiących na dystonię krtaniową. Średni wiek wynosił 58,6 lat, a średni czas trwania choroby — 16 lat. 92 uczestników wcześniej otrzymywało zastrzyki z toksyny botulinowej, 23 otrzymywało terapię farmakologiczną (ale nie w trakcie badań).
U wszystkich pacjentów wykonano wcześniej standardowy test z etanolem w dawce 0,8 grama wódki 40-stopniowej na każdy wyliczony litr całkowitej zawartości wody w organizmie. Skuteczność leku oceniano na podstawie liczby przerw w mowie charakterystycznych dla tej choroby w każdym zdaniu, właściwości głosu, aspiracji i drżenia 15–120 minut po podaniu leku. U 50 uczestników zaobserwowano złagodzenie objawów. Następnie pacjentów przydzielono losowo do grupy, która otrzymała jednorazowo 1,5 grama oksybutyratu sodu lub placebo, a następnego dnia odwrotnie. Objawy odnotowywano po 40 minutach. Zmiany w stosunku do wartości wyjściowych oceniano przy użyciu liniowego modelu o mieszanych efektach opartego na ograniczonym maksymalnym prawdopodobieństwie.
Okazało się, że przyjmowanie oksybutyratu sodu spowodowało istotną redukcję objawów (średnio o 40,81 proc.; p = 0,008) u uczestników pozytywnie reagujących na alkohol, natomiast w przypadku braku reakcji na ten test efekt był nieistotny statystycznie (p = 0,42). Działanie leku stopniowo zanikało w ciągu 300 minut, nie powodując efektu odbicia. Funkcje poznawcze, tendencje samobójcze i podstawowe parametry życiowe nie uległy zmianie; Do głównych skutków ubocznych należały łagodne zawroty głowy, nudności i senność.
W związku z tym oksybutyran sodu może powodować klinicznie istotną poprawę u subpopulacji pacjentów cierpiących na dystonię spastyczną, którzy reagują na alkohol i może być pierwszym patofizjologicznie istotnym doustnym lekiem w jej leczeniu. Autorzy pracy prowadzą obecnie badania fazy trzeciej.
Wcześniej amerykańscy naukowcy wyhodowali model strun głosowych z indukowanych pluripotentnych ludzkich komórek macierzystych, które były zdolne do wytwarzania dźwięków, a nawet reagowania na dym tytoniowy.