Amerykańscy i australijscy naukowcy przeprowadzili randomizowane badania kliniczne i odkryli, że oksybutyran sodu skutecznie łagodzi objawy dysfonii spastycznej u pacjentów, którzy odczuwają ulgę po spożyciu alkoholu. Raport opublikowano w czasopiśmie „Annals of Neurology”.
Dysfonia spastyczna (dystonia krtaniowa, dystonia krtaniowa) to idiopatyczna choroba neurologiczna, która objawia się mimowolnymi skurczami mięśni krtani, zwykle podczas mówienia. Z tego powodu głos staje się napięty, przerywany, chrapliwy lub piskliwy, co może prowadzić do zaburzeń komunikacji i socjalizacji, a także problemów psychologicznych o różnym stopniu nasilenia. Choroba rozwija się zazwyczaj w wieku 30–50 lat i jest nieco częstsza u kobiet niż u mężczyzn. W leczeniu stosuje się wstrzyknięcie toksyny botulinowej do dolnego zwieracza przełyku lub chirurgiczne selektywne przecięcie nerwu krtaniowego, ale nie pomagają one każdemu i często powodują działania niepożądane. Jednocześnie niektórzy pacjenci zgłaszają, że skurcze znacznie zmniejszają się po spożyciu niewielkich ilości alkoholu.
Oksybutyran sodu to sól kwasu gamma-oksymasłowego (GHB), który jest biochemicznym prekursorem mediatora hamującego, kwasu gamma-aminomasłowego (GABA), przenikającym do mózgu. Działa uspokajająco i zwiotczająco, a niektóre skutki małych dawek przypominają zatrucie alkoholowe. Lek jest stosowany w różnych krajach w różnych wskazaniach i dawkach: doustnie w stosunkowo małych dawkach w przypadku katalepsji i narkolepsji, a także w zespole odstawienia alkoholu; dożylnie w dużych dawkach – w znieczuleniu krótkotrwałym lub indukcyjnym.
Kristina Simonyan (Kristina Simonyan) z Harvard Medical School wraz ze współpracownikami przeprowadziła podwójnie ślepe, randomizowane, kontrolowane placebo badania fazy IIb w układzie naprzemiennym. Wzięło w nich udział 106 pacjentów (w tym 74 kobiety) z dystonią krtaniową. Średni wiek wynosił 58,6 lat, a średni czas trwania choroby 16 lat. 92 uczestników wcześniej otrzymywało zastrzyki z toksyny botulinowej, a 23 otrzymywało terapię farmakologiczną (ale nie w trakcie badań).
Wszyscy pacjenci zostali wcześniej poddani standaryzowanemu testowi z etanolem w dawce 0,8 grama 40-stopniowej wódki na każdy litr obliczonej całkowitej zawartości wody w organizmie. Efekt oceniano na podstawie liczby przerw w mowie charakterystycznych dla choroby w każdym zdaniu, właściwości głosu, świszczącego oddechu i drżenia 15–120 minut po podaniu. Zmniejszenie objawów zaobserwowano u 50 uczestników. Następnie pacjentom losowo przydzielono doustnie pojedynczą dawkę 1,5 grama oksybutyranu sodu lub placebo, a następnego dnia odwrotnie, a objawy rejestrowano po 40 minutach. Zmiany w stosunku do wartości wyjściowych oszacowano za pomocą liniowego modelu efektów mieszanych opartego na ograniczonej metodzie maksymalnego prawdopodobieństwa.
Okazało się, że przyjmowanie oksybutyranu sodu spowodowało istotną redukcję objawów (średnio o 40,81%; p = 0,008) u uczestników z pozytywną reakcją na alkohol, przy braku reakcji na ten test efekt był nieistotny statystycznie (p = 0,42). Działanie leku stopniowo ustępowało w ciągu 300 minut, bez efektu odbicia. Funkcje poznawcze, tendencje samobójcze i podstawowe wskaźniki czynności życiowych nie uległy zmianie; głównymi działaniami niepożądanymi były łagodne zawroty głowy, nudności i senność.
Zatem oksybutyran sodu może przynieść klinicznie istotną poprawę u subpopulacji pacjentów z dystonią spastyczną wrażliwą na alkohol i jest pierwszym patofizjologicznie istotnym lekiem doustnym w jej leczeniu. Autorzy pracy prowadzą obecnie trzecią fazę badań.
Wcześniej amerykańscy naukowcy wyhodowali model strun głosowych z indukowanych pluripotentnych ludzkich komórek macierzystych, które były w stanie wytwarzać dźwięki, a nawet reagować na dym tytoniowy.
