Lek doustny obniżył poziom lipoprotein (a) w drugiej fazie testu

Amerykańscy i australijscy badacze przeprowadzili badania kliniczne i odkryli, że przyjmowanie muwalaliny skutecznie zmniejsza podwyższony poziom lipoprotein (a) we krwi pacjentów z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Raport z prac został opublikowany w czasopiśmie Journal of the American Medical Association.

Lipoproteina (a) lub LP(a) to różnorodność lipoprotein osocza, podobnych do lipoprotein o małej gęstości (LDL), których cholesterol nazywany jest „złym”. W przeciwieństwie do LDL, oprócz apoB-100, zawiera apolipoproteinę (a), białko o dużej masie cząsteczkowej przypominające plazminogen, które kowalencyjnie wiąże się z apoB-100 i ma duże powinowactwo do ściany naczynia. Struktura i stężenie LP(a) w surowicy są bardzo zróżnicowane u różnych osób, wynikają z cech genetycznych i praktycznie nie zależą od diety. Jego podwyższony poziom jest niezależnym czynnikiem wysokiego ryzyka miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, zwężenia zastawki aortalnej, zakrzepicy i udaru mózgu.

Większość leków hipolipemizujących nie ma na to wpływu (istnieją dane o umiarkowanej skuteczności atorwastatyny); zwykle stosuje się duże dawki kwasu nikotynowego, a w ciężkich przypadkach aferezę LDL. Opracowywane są inne środki, w tym antysensowne oligonukleopeptydy. Muvalaplina jest niskocząsteczkowym związkiem do podawania doustnego, który blokuje interakcję apolipoproteiny (a) z apoB-100 i w ten sposób zapobiega tworzeniu się LP(a).

Po sukcesie badań pilotażowych pierwszej fazy, Stephen Nicholls (Stephen Nicholls) z Monash University i współpracownicy z USA przeprowadzili podwójnie ślepe, randomizowane, kontrolowane placebo badania drugiej fazy KRAKEN w 43 klinikach w Azji, Europie i Australii , Brazylii i USA. Wzięło w nich udział 233 pacjentów (mediana wieku 66 lat; 33 procent — kobiety) z poziomem LP(a) wynoszącym 175 nanomoli na litr lub wyższym i chorobą niedokrwienną serca, cukrzycą lub rodzinną hipercholesterolemią. Przydzielono im losowo 10, 60 lub 240 miligramów aktywnego leku dziennie lub placebo w stosunku 1:2:2:2.

Po 12 tygodniach terapii przyjmowanie 10, 60 i 240 miligramów muvalapliny powodowało średnie zmniejszenie stężenia LP(a) w porównaniu z placebo o 47,6; 81,7 i 85,8 procent przy analizie surowicy krwi pod kątem nienaruszonego LP(a) i 40,4; 70,0 i 68,9 procent, gdy analizowano je na podstawie apolipoproteiny (a). Aktywna terapia w tych dawkach doprowadziła do obniżenia poziomu LP(a) poniżej 125 nanomoli na litr (wskaźnik wyjątkowo wysokiego ryzyka) w 64,2; 95,9 i 96,7 proc. uczestników pierwszego rodzaju analizy oraz 38,9; 81,9 i 77,4 proc. – z drugim. Ponadto zaobserwowano istotne obniżenie poziomu utlenionych fosfolipidów apolipoprotein B i (a) oraz cholesterolu LDL.

Tolerancja muvalaliny była dobra. Częstość występowania działań niepożądanych nie różniła się istotnie w grupach leczenia aktywnego i placebo i wynosiła około 6%. Należą do nich biegunka, nudności, infekcje dróg oddechowych, bóle pleców i mięśni, mięśniak gładki macicy i niedokrwistość. Nie odnotowano wzrostu poziomu wysokoczułego białka C-reaktywnego (wskaźnika stanu zapalnego), enzymów wątrobowych i bilirubiny.

Zatem doustne podawanie mulwalaliny przez 12 tygodni skutecznie obniżało poziom LP(a) w surowicy krwi niezależnie od rodzaju analizy i było dobrze tolerowane. Jego wpływ na ryzyko sercowo-naczyniowe zostanie ustalony w większych i dłuższych badaniach.

Wcześniej badacze z Wielkiej Brytanii i Nowej Zelandii donieśli o optymistycznych wynikach badań klinicznych dotyczących edycji DNA w leczeniu heterozygotycznej hipercholesterolemii rodzinnej. Rekrutację nowych pacjentów wstrzymano jednak ze względu na poważne zdarzenia niepożądane u jednego z uczestników do czasu wyjaśnienia ich przyczyn i możliwego związku z lekiem.