Wnioski opierają się na wynikach unikalnego eksperymentu przeprowadzonego przez neurobiolog Karinę Heller, która w celach naukowych wykonała 75 skanów mózgu, aby ocenić wpływ cyklu menstruacyjnego i stosowania antykoncepcji na funkcjonowanie ego. Okazało się, że przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych zmienia objętość i strukturę mózgu. Teraz zmiany te są badane pod kątem ryzyka i przyczyn endometriozy, choroby przewlekłej, która dotyka około jedną na dziesięć kobiet w wieku rozrodczym.
Kobiety stosują doustne środki antykoncepcyjne od ponad pół wieku, ale naukowcy wciąż nie potrafią ocenić wszystkich zagrożeń związanych z ich przyjmowaniem. Wiadomo na przykład, że u niektórych kobiet objawy depresji i lęku ulegają złagodzeniu, a u innych nasileniu. Przyczyny tego zjawiska nie są jasne, dlatego neurobiolog Karina Heller z Uniwersytetu Minnesoty postanowiła przeprowadzić własny eksperyment, w którym była zarówno uczestniczką, jak i obserwatorką. Wnioski opublikowano na stronie internetowej czasopisma „Nature”.
W pierwszym etapie wykonała 25 skanów mózgu w ciągu pięciu tygodni, aby uzyskać dane na temat różnych faz cyklu menstruacyjnego. Kilka miesięcy później zaczęła przyjmować środki antykoncepcyjne i poddała się kolejnym 25 skanom. W końcu zakończyła przyjmowanie tabletek i trzy miesiące później poddała się kolejnym 25 skanom. Oprócz obrazowania mózgu, Heller przeprowadziła badania krwi i wypełniła kwestionariusz dotyczący stanu emocjonalnego.
Obserwacje wykazały zmiany w objętości i połączeniach mózgu w ciągu normalnego miesiąca oraz w trakcie przyjmowania leków. W tym drugim przypadku wskaźniki uległy obniżeniu, choć nie oznacza to bezpośrednio pogorszenia funkcji mózgu. Warto zauważyć, że po odstawieniu leków zmiany szybko powróciły, co wskazuje na znaczną adaptacyjność mózgu.
Mówiąc o zmianach hormonalnych, odnotowano wpływ wyższego poziomu estrogenu na funkcjonowanie niektórych sieci neuronowych mózgu. W przypadku progesteronu zaobserwowano efekt odwrotny. Wyniki te skłoniły Hellera do porównania swoich danych z danymi kobiet z endometriozą. Dalsze badania powinny wykazać, czy te zmiany hormonalne mogą być przyczyną poważnej choroby przewlekłej.