Badanie kliniczne przeprowadzone przez duńskich naukowców wykazało, że u pacjentów z ciężką chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego całkowita endoprotezoplastyka stawu biodrowego — wymiana stawu biodrowego na protezę — była skuteczniejsza w leczeniu bólu i upośledzenia funkcji stawu niż trening siłowy. Program treningowy obejmował jazdę na rowerze stacjonarnym, wyciskanie nogami i inne ćwiczenia. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie The New England Journal of Medicine.
Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych dotyka ponad 33 miliony ludzi na całym świecie i prowadzi do znacznej niepełnosprawności. Całkowita wymiana stawu biodrowego jest radykalnym leczeniem, podczas którego staw biodrowy zostaje zastąpiony implantem. Zabieg ten skutecznie łagodzi ból biodra, zmniejsza upośledzenie czynnościowe i poprawia jakość życia.
Każdego roku na świecie wykonuje się ponad milion operacji całkowitej wymiany stawu biodrowego. Mimo częstego wykonywania całkowitej endoprotezoplastyki stawu biodrowego, brakuje danych z badań randomizowanych porównujących skuteczność tej procedury z niechirurgicznymi metodami leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów, np. z rehabilitacją fizyczną, w tym treningiem siłowym.
Grupa lekarzy pod przewodnictwem Thomasa Frydendala z Uniwersytetu Południowej Danii przeprowadziła badanie randomizowane porównujące skuteczność całkowitej wymiany stawu biodrowego i rehabilitacji fizycznej z ćwiczeniami siłowymi. Badaniem objęto 109 pacjentów w wieku powyżej 50 lat ze wskazaniami do operacji wymiany stawu biodrowego. W grupie poddanej operacji znalazło się 53 osoby, a w grupie treningu siłowego 56 osób. Średni wiek pacjentów wynosił 67,6 lat, a średni czas trwania objawów ze strony stawu biodrowego wynosił 1,7 roku. Łącznie 12 pacjentów z grupy treningu siłowego przeszło całkowitą wymianę stawu biodrowego.
Program treningu siłowego prowadzony był przez fizjoterapeutów w formie indywidualnych sesji trwających jedną godzinę, dwa razy w tygodniu przez 12 tygodni. Standardowy protokół obejmował 10-minutową rozgrzewkę na rowerze stacjonarnym, a następnie cztery ćwiczenia obciążające nogi (wyciskanie nogami, prostowanie bioder, zginanie bioder i odwodzenie bioder) wykonywane naprzemiennie na obie nogi przy użyciu maszyn do ćwiczeń siłowych lub bloków kablowych. Wykonywano je w trzech seriach oddzielonych 60 sekundami odpoczynku. Z czasem liczba powtórzeń malała w miarę zwiększania obciążenia treningowego.
Średni wzrost w porównaniu do wartości wyjściowych w zakresie bólu i funkcji stawu biodrowego po sześciu miesiącach wyniósł 15,9 punktów Oxford w grupie poddanej endoprotezoplastyce w porównaniu do 4,5 punktów w grupie treningu oporowego (im wyższy wynik, tym wyższy wynik w zakresie funkcji stawu biodrowego i mniejszy ból, p < 0,001). Ogólnie rzecz biorąc, po sześciu miesiącach w grupie poddanej zabiegowi chirurgicznemu zaobserwowano większą poprawę funkcji i bólu niż w grupie poddanej treningowi oporowemu, we wszystkich miarach niepełnosprawności stawu biodrowego i wyników dotyczących choroby zwyrodnieniowej stawów. Zdaniem autorów pracy, wyniki te mogą pomóc ortopedom podjąć właściwą decyzję odnośnie operacji wymiany stawu biodrowego u pacjentów ze znacznym pogorszeniem jego funkcji. Jednakże przeprowadzenie badań klinicznych na większą skalę w celu potwierdzenia stwierdzonych powiązań byłoby przydatne. O tym, które organy i części ciała medycyna nauczyła się już przeszczepiać (lub bezboleśnie odcinać), można dowiedzieć się w artykule „Czy są niezastąpione?”.