Badanie kliniczne przeprowadzone przez duńskich naukowców wykazało, że wśród pacjentów z ciężką chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego endoproteza całkowita – wymiana protezy stawu biodrowego – skuteczniej radziła sobie z bólem i zaburzeniami funkcji stawów niż trening siłowy. Program szkolenia obejmował ćwiczenia na rowerze stacjonarnym, wyciskanie na nogi i inne ćwiczenia. Praca została opublikowana w The New England Journal of Medicine.
Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych dotyka ponad 33 miliony ludzi na całym świecie, prowadząc do znacznej niepełnosprawności. Jako leczenie radykalne wykonuje się endoprotezę całkowitą stawu, polegającą na wymianie stawu biodrowego na implant. Zabieg ten skutecznie łagodzi ból stawu biodrowego, zmniejsza zaburzenia czynnościowe i poprawia jakość życia.
Każdego roku na całym świecie wykonuje się ponad milion całkowitej endoprotezoplastyki stawu biodrowego. Jednak pomimo częstotliwości całkowitej alloplastyki stawu biodrowego, w badaniach randomizowanych nie ma danych porównujących skuteczność tego zabiegu z niechirurgicznymi metodami leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów, np. z rehabilitacją ruchową obejmującą trening siłowy.
Grupa lekarzy pod kierownictwem Thomasa Frydendala z Uniwersytetu Południowej Danii przeprowadziła randomizowane badanie porównujące skuteczność całkowitej alloplastyki stawu biodrowego i rehabilitacji ruchowej z ćwiczeniami siłowymi. Do badania włączono 109 pacjentów po 50. roku życia ze wskazaniami do endoprotezoplastyki stawu biodrowego. W grupie chirurgicznej znajdowały się 53 osoby, a w grupie treningu siłowego 56 osób. Średni wiek pacjentów wynosił 67,6 lat, a średni czas trwania objawów ze strony stawu biodrowego 1,7 roku. Łącznie 12 pacjentów z grupy treningu siłowego zostało poddanych całkowitej alloplastyce stawu biodrowego.
Program treningu siłowego realizowany był przez fizjoterapeutów w formie sesji indywidualnych trwających po jednej godzinie dwa razy w tygodniu przez 12 tygodni. Standardowy protokół obejmował 10-minutową rozgrzewkę na rowerze treningowym, a następnie cztery ćwiczenia z obciążeniem (wyciskanie nóg, prostowanie bioder, zginanie stawu biodrowego i przywodzenie biodra), które wykonywano kolejno na obie nogi za pomocą maszyn siłowych lub bloczków linowych przez trzy serie rozdzielone 60 sekundami odpoczynku. Z biegiem czasu liczba powtórzeń malała wraz ze wzrostem obciążenia treningowego.
Średni wzrost oceny bólu i funkcji stawu biodrowego w porównaniu do poziomu wyjściowego w ciągu sześciu miesięcy wyniósł 15,9 punktu w skali Oksfordu w grupie endoprotez w porównaniu do 4,5 punktu w grupie treningu siłowego (im wyższy wynik, tym wyższa ocena funkcji stawu biodrowego i mniejsza bolesność, p < 0,001). Ogólnie rzecz biorąc, po sześciu miesiącach w grupie poddanej zabiegowi chirurgicznemu zaobserwowano bardziej znaczącą poprawę funkcji i bólu niż w grupie wykonującej trening siłowy, w odniesieniu do wszystkich wskaźników niepełnosprawności stawu biodrowego i choroby zwyrodnieniowej stawów. Zdaniem autorów pracy wyniki te mogą pomóc ortopedom w podjęciu właściwej decyzji dotyczącej operacji endoprotezoplastyki stawu biodrowego u pacjentów ze znacznym obniżeniem funkcji ego. Nie będzie jednak zbyteczne prowadzenie większych badań klinicznych w celu potwierdzenia znalezionych powiązań. Jakie narządy i części ciała medycyna nauczyła się już przeszczepiać (lub bezboleśnie wycinać) z materiału „Czy są niezastąpione?”.