Badanie kliniczne przeprowadzone przez duńskich naukowców wykazało, że u pacjentów z ciężką chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego, całkowita endoproteza – wymiana protezy stawu biodrowego – była skuteczniejsza w radzeniu sobie z bólem i upośledzeniem funkcji stawu niż trening siłowy. Program treningowy obejmował ćwiczenia na rowerze stacjonarnym, wyciskanie nogami i inne ćwiczenia. Praca została opublikowana w czasopiśmie „The New England Journal of Medicine”.
Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych dotyka ponad 33 miliony ludzi na całym świecie, prowadząc do znacznej niepełnosprawności. Jako radykalne leczenie stosuje się całkowitą endoprotezę stawu, polegającą na zastąpieniu stawu biodrowego implantem. Zabieg ten skutecznie łagodzi ból stawu biodrowego, zmniejsza zaburzenia czynnościowe i poprawia jakość życia.
Każdego roku na całym świecie wykonuje się ponad milion całkowitych endoprotezoplastyk stawu biodrowego. Jednak pomimo częstotliwości wykonywania endoprotezoplastyki stawu biodrowego, w badaniach randomizowanych brakuje danych porównujących skuteczność tej procedury z niechirurgicznymi metodami leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów, na przykład z rehabilitacją fizyczną obejmującą trening siłowy.
Grupa lekarzy pod kierownictwem Thomasa Frydendala z Uniwersytetu Południowej Danii przeprowadziła randomizowane badanie porównujące skuteczność całkowitej endoprotezoplastyki stawu biodrowego i rehabilitacji fizycznej z ćwiczeniami siłowymi. Badaniem objęto 109 pacjentów w wieku powyżej 50 lat ze wskazaniami do endoprotezoplastyki stawu biodrowego. W grupie poddanej zabiegowi chirurgicznemu znalazło się 53 osoby, a w grupie treningu siłowego 56 osób. Średni wiek pacjentów wynosił 67,6 lat, a średni czas trwania objawów stawu biodrowego 1,7 roku. Łącznie 12 pacjentów z grupy treningu siłowego poddano całkowitej endoprotezoplastyce stawu biodrowego.
Program treningu siłowego był realizowany przez fizjoterapeutów w formie indywidualnych sesji trwających godzinę dwa razy w tygodniu przez 12 tygodni. Standardowy protokół obejmował 10-minutową rozgrzewkę na rowerze stacjonarnym, a następnie cztery ćwiczenia z obciążeniem (wyciskanie nóg, prostowanie bioder, zginanie bioder i przywodzenie bioder), wykonywane kolejno na obie nogi na maszynach siłowych lub blokach linowych, w trzech seriach z 60-sekundowym odpoczynkiem. Z czasem liczba powtórzeń malała wraz ze wzrostem obciążenia treningowego.
Średni wzrost oceny bólu i funkcji stawu biodrowego w porównaniu z poziomem początkowym po sześciu miesiącach wyniósł 15,9 punktu w skali oksfordzkiej w grupie endoprotezoplastyki w porównaniu do 4,5 punktu w grupie treningu siłowego (im wyższy wynik, tym wyższa ocena funkcji stawu biodrowego i mniejszy ból, p < 0,001). Ogólnie rzecz biorąc, po sześciu miesiącach grupa operowana wykazała istotniejszą poprawę funkcji i bólu niż grupa treningu siłowego, we wszystkich wskaźnikach niepełnosprawności stawu biodrowego i przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów. Zdaniem autorów pracy, wyniki te mogą pomóc ortopedom w podjęciu właściwej decyzji dotyczącej operacji endoprotezoplastyki stawu biodrowego u pacjentów ze znacznym obniżeniem funkcji ego. Nie będzie jednak zbędne przeprowadzenie szerszych badań klinicznych w celu potwierdzenia stwierdzonych zależności. O tym, które narządy i części ciała medycyna nauczyła się już przeszczepiać (lub bezboleśnie odcinać), można dowiedzieć się w materiale „Czy istnieją niezastąpione?”.
