Badanie kliniczne przeprowadzone przez duńskich naukowców wykazało, że u pacjentów z ciężką chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego całkowita endoproteza — wymiana protezy stawu biodrowego — okazała się skuteczniejsza w radzeniu sobie z bólem i upośledzoną funkcją stawu niż trening siłowy. Program treningowy obejmował ćwiczenia na rowerze stacjonarnym, wyciskanie nogami i inne ćwiczenia. Praca została opublikowana w czasopiśmie The New England Journal of Medicine.
Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych dotyka ponad 33 miliony ludzi na całym świecie i prowadzi do znacznej niepełnosprawności. Jako leczenie radykalne stosuje się całkowitą endoprotezę stawu, polegającą na zastąpieniu stawu biodrowego implantem. Zabieg ten skutecznie łagodzi ból stawu biodrowego, zmniejsza zaburzenia czynnościowe i poprawia jakość życia.
Każdego roku na świecie wykonuje się ponad milion operacji całkowitej wymiany stawu biodrowego. Jednak pomimo częstości wykonywania całkowitej endoprotezoplastyki stawu biodrowego, w badaniach randomizowanych nie ma danych porównujących skuteczność tego zabiegu z niechirurgicznymi metodami leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów, na przykład z rehabilitacją fizyczną obejmującą trening siłowy.
Grupa lekarzy pod przewodnictwem Thomasa Frydendala z Uniwersytetu Południowej Danii przeprowadziła badanie randomizowane porównujące skuteczność całkowitej endoprotezoplastyki stawu biodrowego i rehabilitacji fizycznej z ćwiczeniami siłowymi. Badaniem objęto 109 pacjentów w wieku powyżej 50 lat ze wskazaniami do endoprotezoplastyki stawu biodrowego. W grupie poddanej operacji było 53 osoby, a w grupie treningu siłowego 56 osób. Średni wiek pacjentów wynosił 67,6 lat, a średni czas trwania objawów ze strony stawu biodrowego wynosił 1,7 roku. Łącznie 12 pacjentów z grupy treningu siłowego przeszło całkowitą endoprotezoplastykę stawu biodrowego.
Program treningu siłowego realizowany był przez fizjoterapeutów w formie indywidualnych sesji trwających jedną godzinę dwa razy w tygodniu przez 12 tygodni. Standardowy protokół obejmował 10-minutową rozgrzewkę na rowerze stacjonarnym, a następnie cztery ćwiczenia obciążające nogi (wyciskanie nogami, prostowanie bioder, zginanie bioder i przywodzenie bioder) wykonywane kolejno na obie nogi przy użyciu maszyn siłowych lub bloków kablowych w trzech seriach oddzielonych 60 sekundami odpoczynku. Z czasem liczba powtórzeń malała w miarę zwiększania obciążenia treningowego.
Średni wzrost oceny bólu i funkcji stawu biodrowego w porównaniu do poziomu początkowego po sześciu miesiącach wyniósł 15,9 punktów w skali Oxford w grupie endoprotezy w porównaniu do 4,5 punktów w grupie treningu siłowego (im wyższy wynik, tym wyższa ocena funkcji stawu biodrowego i mniejszy ból, p < 0,001). Ogólnie rzecz biorąc, po sześciu miesiącach w grupie poddanej zabiegowi chirurgicznemu zaobserwowano bardziej znaczącą poprawę funkcji i bólu niż w grupie poddanej treningowi siłowemu, we wszystkich wskaźnikach niepełnosprawności stawu biodrowego i wyników leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów. Zdaniem autorów artykułu, wyniki te mogą pomóc ortopedom w podejmowaniu właściwych decyzji odnośnie operacji wymiany stawu biodrowego u pacjentów ze znacznym pogorszeniem funkcji ego. Nie będzie jednak zbędne przeprowadzenie szerszych badań klinicznych w celu potwierdzenia odkrytych powiązań. O tym, jakie organy i części ciała medycyna nauczyła się już przeszczepiać (lub bezboleśnie odcinać), można dowiedzieć się w materiale „Czy istnieją organy niezastąpione?”.