Randomizowane badanie kliniczne przeprowadzone przez amerykańskich naukowców wykazało, że u dzieci, które uczestniczyły w bezpłatnych obozach letnich, zaobserwowano znaczny spadek wskaźnika masy ciała w porównaniu do dzieci, które nie uczestniczyły w obozie — ich wskaźnik masy ciała wzrósł w tym samym okresie obserwacji. Jak donosi JAMA Pediatrics, badanie przeprowadzono wśród dzieci z rodzin ubogich i o niskich dochodach.
Badania epidemiologiczne wykazują, że najczęściej przyrost masy ciała aż do otyłości u dzieci następuje w czasie wakacji. Jednocześnie młodzi ludzie z grup marginalizowanych (np. z rodzin znajdujących się w niekorzystnej sytuacji ekonomicznej lub społecznej) są narażeni na zwiększone ryzyko niezdrowego wzrostu wskaźnika masy ciała w okresie letnim. Jedna z hipotez wyjaśniających ten wzorzec głosi, że w ciągu roku szkolnego dzieci stale przebywają w zorganizowanym środowisku (w szkole), które zachęca do zdrowych zachowań poprzez kontrolę środowiska — obowiązkową aktywność fizyczną i ograniczenie wysokokalorycznej żywności. Przeglądy systematyczne pokazują, że w dni szkolne dzieci faktycznie zachowują się zdrowsze w porównaniu z dniami bez zajęć szkolnych.
Przy podobnej strukturze w okresie letnim mogą istnieć półkolonie, w których dzieci przebywają codziennie przez 6–8 godzin, pięć dni w tygodniu. Program takich obozów zapewnia odpowiednią aktywność fizyczną i racjonalne odżywianie, co może pomóc dzieciom w utrzymaniu prawidłowego wskaźnika masy ciała.
Grupa badawcza kierowana przez Michaela Beetsa (Michael Beets) z Uniwersytetu Południowej Karoliny przeprowadziła randomizowane badanie kliniczne, aby dowiedzieć się, jak pobyt w miejskich obozach dziennych wpływa na wskaźnik masy ciała dzieci z rodzin biednych i o niskich dochodach. Dzieci z grupy badawczej miały możliwość bezpłatnego pobytu w obozie miejskim przez osiem do dziesięciu tygodni. Zajęcia rozpoczynały się o godzinie 7:00 i kończyły o 17:00, 3–4 godziny dziennie przeznaczano na aktywność fizyczną, a pozostały czas na wycieczki i zajęcia intelektualne. Dieta dzieci składała się ze śniadania, obiadu i podwieczorek.
Łącznie 260 dzieci zostało losowo przydzielonych do bezpłatnego biletu na półkolonie, a 248 dzieci spędziło lato w zwykły sposób. Naukowcy nie stwierdzili znaczących różnic demograficznych pomiędzy grupami. Analiza danych wykazała, że dzieci z grupy kontrolnej zwiększyły standaryzowane wskaźniki (z-score) wskaźnika masy ciała w okresie letnim średnio o 0,046. W przypadku dzieci, które lato spędziły na koloniach miejskich, wynik ten spadł o 0,094. Zwiększenie liczby wyjazdów obozowych o jeden dzień w tygodniu powodowało średnio obniżenie wskaźnika Z-score wskaźnika masy ciała dzieci o 0,018–0,034.
Zdaniem naukowców szerokie wdrożenie programów bezpłatnych kolonii miejskich może zmniejszyć częstość występowania nadwagi i otyłości wśród dzieci z ubogich rodzin. W przyszłych badaniach konieczne jest powtórzenie tych wyników w różnych regionach, a także określenie optymalnej „dawki” takich programów.
Wcześniej rozmawialiśmy o tym, że nawyk zabaw na świeżym powietrzu w wieku 2,5 roku życia wiązał się ze zmniejszeniem ryzyka rozwoju otyłości w wieku siedmiu lat.