Przegląd systematyczny i metaanaliza wykazały, że uczęszczanie do przedszkola wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 1. Jak podaje JAMA Pediatrics, ryzyko to zmniejszyło się o 32 procent.
W ciągu ostatnich 30 lat wzrosła zapadalność na cukrzycę u dzieci. Jednocześnie cukrzyca typu 1 jest uważana za najczęstszą (po alergiach i astmie) przewlekłą chorobę u dzieci. W trakcie rozwoju choroby układ odpornościowy niszczy komórki beta trzustki, które produkują insulinę. Jest całkiem prawdopodobne, że bez zewnętrznego bodźca wywołującego reakcję autoimmunologiczną, cukrzyca nie rozwinie się. A nawet jeśli patofizjologia autoimmunologiczna cukrzycy pierwszego typu jest dobrze poznana, to natura czynników środowiskowych ją prowokujących pozostaje słabo poznana.
Jedna z hipotez głosi, że predyspozycja do rozwoju cukrzycy typu 1 wynika z niskiego poziomu ekspozycji mikrobiologicznej wynikającego z wysokiego poziomu nadmiernej higieny. Zakłada się, że kontakt z różnymi drobnoustrojami we wczesnym wieku aktywuje ścieżki regulacyjne w układzie odpornościowym. Proces ten może zapobiec rozwojowi chorób autoimmunologicznych związanych z cukrzycą typu 1. W przedszkolu interakcje społeczne zaczynają się już we wczesnym dzieciństwie, gdy rozwija się układ odpornościowy. Poprzednie analizy wykazały związek między uczęszczaniem do przedszkola a zmniejszeniem ryzyka zachorowania na cukrzycę. Od tego czasu opublikowano jednak wiele nowych badań na temat tego związku.
Grupa badawcza pod kierownictwem Susanny Tall z Uniwersytetu Helsińskiego przeprowadziła systematyczny przegląd i metaanalizę badań badających związek między uczęszczaniem do przedszkola a rozwojem cukrzycy typu 1 u dzieci. Łącznie do analizy włączono dane z 22 badań obserwacyjnych, w których wzięło udział 100 575 uczestników. Spośród nich 3693 dzieci cierpiało na cukrzycę typu 1. Analiza objęła artykuły opublikowane w okresie od 1989 do 2022 roku w Azji, Australii, Europie i Ameryce Północnej. Trzy badania były prospektywnymi badaniami kohortowymi, a 19 badaniami typu „przypadek-kontrola”.
Analiza wykazała dowody na istnienie odwrotnej zależności pomiędzy uczęszczaniem do przedszkola a prawdopodobieństwem wystąpienia cukrzycy typu 1. Ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1 było o 32 procent niższe u dzieci uczęszczających do przedszkola w porównaniu z grupą kontrolną (ryzyko względne 0,68; p < 0,001 po uwzględnieniu wszystkich dostępnych czynników zakłócających). Jednocześnie zaobserwowano znaczącą heterogeniczność wyników pomiędzy włączonymi badaniami (p dla heterogeniczności < 0,001; I2 = 58 procent). Naukowcy doszli jednak do wniosku, że uczęszczanie do przedszkola wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 1. Dane te potencjalnie wskazują, że narażenie na działanie drobnoustrojów w przedszkolu może odgrywać istotną rolę w patogenezie cukrzycy typu 1. Aby potwierdzić tę zależność, konieczne są dalsze prospektywne badania kohortowe. Dzieci są monitorowane nie tylko przez pediatrów, ale także przez fizyków. Tych ostatnich interesuje proces ruchu w grupie dzieci. Niedawno informowaliśmy, że grupa dzieci może zachowywać się jak ciecz, poruszając się swobodnie na placu zabaw, czyli ich zachowanie podlega prawom termodynamiki.