Południowokoreańscy naukowcy przeprowadzili ogólnokrajowe badanie kohortowe i doszli do wniosku, że przyjmowanie antybiotyków w czasie ciąży i niemowlęctwa nie zwiększa ryzyka rozwoju chorób autoimmunologicznych w przyszłości. Raport z badań został opublikowany w czasopiśmie PLOS Medicine.
W ostatnich dekadach obserwuje się wzrost zachorowań na choroby autoimmunologiczne, zwłaszcza wśród dzieci. Jest to zjawisko obserwowane na całym świecie, ale stopień wzrostu jest zróżnicowany w zależności od predyspozycji genetycznych, czynników środowiskowych i podejścia do opieki zdrowotnej. Przypuszcza się, że znaczącą rolę może odegrać powszechne stosowanie leków przeciwbakteryjnych, ponieważ ze względu na swoje bezpośrednie działanie mogą one zaburzać skład mikrobiomu i formowanie układu odpornościowego. Badania na ten temat przyniosły mieszane wyniki, być może ze względu na złożoność uwzględnienia wpływu infekcji i dziedziczności.
Ju-Young Shin z Uniwersytetu Sungkyungwang i jego współpracownicy przeanalizowali dane z Koreańskiej Narodowej Służby Ubezpieczeń Zdrowotnych za lata 2008–2021 dotyczące dzieci urodzonych między 1 kwietnia 2009 r. a 31 grudnia 2020 r. Analiza objęła ponad 1,5 miliona dzieci narażonych na antybiotyki w okresie płodowym i prawie 1,2 miliona, które ich nie przyjmowały, a także prawie 2 miliony, które przyjmowały te leki w okresie niemowlęcym i ponad 1,4 miliona, które ich nie przyjmowały. Grupy pacjentów, u których wystąpił efekt antybiotykoterapii, porównano za pomocą obliczenia odwrotnego prawdopodobieństwa zastosowania (IPTW), które przy braku randomizacji pozwala zminimalizować wpływ czynników towarzyszących i zmniejszyć błędy systematyczne związane z nierandomowym rozkładem leczenia. Autorzy przeprowadzili również oddzielną analizę wśród rodzeństwa w celu zminimalizowania wpływu czynników rodzinnych. Związek przyjmowania antybiotyków z rozwojem sześciu najczęstszych chorób autoimmunologicznych oceniono za pomocą modeli proporcjonalnego ryzyka Coxa.
Analiza wewnątrzmacicznej ekspozycji na antybiotyki nie wykazała istotnego związku z rozwojem cukrzycy typu 1 (p = 0,132), młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów (p = 0,83), wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (p = 0,895), choroby Leśniowskiego-Crohna (p = 0,076), tocznia rumieniowatego układowego (p = 0,053) i zapalenia tarczycy Hashimoto (p = 0,448). Analiza stosowania antybiotyków w okresie niemowlęcym również nie wykazała podobnego związku (odpowiednio p = 0,594; 0,253; 0,776; 0,403; 0,087 i 0,104). Zawężenie analizy do rodzeństwa dało podobne wyniki. Analiza podgrup wykazała, że przyjmowanie antybiotyków przez matkę w pierwszym i drugim trymestrze ciąży wiąże się z niewielkim wzrostem ryzyka zachorowania na chorobę Leśniowskiego-Crohna, natomiast przyjmowanie antybiotyków przez chłopców lub w ciągu pierwszych dwóch miesięcy życia wiąże się z ryzykiem wystąpienia zapalenia tarczycy Hashimoto.
Zatem, duże, długoterminowe badanie generalnie nie potwierdziło związku między ekspozycją na antybiotyki w okresie płodowym i niemowlęcym a rozwojem chorób autoimmunologicznych. Autorzy podsumowują, że ryzyko specyficzne dla niektórych podgrup pacjentów wymaga dalszych badań.
Wcześniejsze badania wykazały związek między przyjmowaniem antybiotyków w pierwszych latach życia a ryzykiem wystąpienia astmy, alergicznego nieżytu nosa, atopowego zapalenia skóry, celiakii, otyłości i zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, a w pierwszym miesiącu życia – zahamowaniem wzrostu u chłopców.
